Infekcje pęcherza są wywoływane najczęściej przez bakterie, które fizjologicznie bytują w przewodzie pokarmowym, w dużej mierze w odbycie i tam nie wyrządzają żadnej szkody. Głównymi winowajcami są z reguły bakterie z rodzaju Escherichia coli lub Proteus, ale też Klebsiella, enterokoki czy paciorkowce. Jeśli przedostaną się one do dróg moczowych, wywołują zapalenie pęcherza, które – nieleczone – może prowadzić do groźnych powikłań.

Co może wskazywać na zapalenie pęcherza moczowego?

W okresie niemowlęcym oznaką takiej infekcji może być tylko wysoka gorączka bez żadnych objawów ze strony górnych dróg oddechowych, typu kaszel czy katar. Zdarza się, że dziecko może być niespokojne, płaczliwe, nie ma apetytu a nawet wymiotuje. Jeśli dodatkowo zaobserwujemy, że mocz zmienił barwę, wygląd lub zapach, a także zmieniła się ilość oddawanego moczu, jest to sygnał alarmowy, że w dolnych drogach moczowych może się dziać coś złego.

Starsze dzieci będą się skarżyć na ból brzuszka, ból dolnej części pleców, na pieczenie i kłucie przy siusianiu. Będą też częściej oddawać mocz, ale zazwyczaj w skąpej ilości lub przeciwnie unikać toalety ze względu na bolesne dolegliwości przy siusianiu. Często zdarza się również, że dziecko, które już umie korzystać z nocnika, nagle zaczyna popuszczać mocz lub moczyć się w nocy.

Wszystkie powyższe objawy, którym może towarzyszyć także gorączka, niezidentyfikowane bóle brzucha, zaburzenia apetytu, płaczliwość, są wskazaniem do wizyty u lekarza i badania moczu.

Badanie moczu. Jak prawidłowo pobrać próbkę?

Sposób pobrania moczu do badania jest istotny – najlepiej użyć do tego specjalnych woreczków, dostępnych w aptekach, różnych dla obu płci. Przed pobraniem próbki należy starannie umyć okolice narządów płciowych: u dziewczynek sromu i cewki moczowej, u chłopców penisa – ale bez ściągania na siłę napletka. Następnie należy delikatnie osuszyć skórę i dokładnie, według instrukcji na opakowaniu, przykleić woreczek. Najlepiej jeśli będzie to poranna próbka moczu, którą pobieramy rano po napojeniu dziecka. Nie wolno zakładać i zostawiać woreczka na noc!

U starszych dzieci z reguły udaje się pobrać próbkę moczu bezpośrednio do specjalnego pojemnika na mocz. Wcześniej także należy dokładnie podmyć dziecko. Mocz powinno się pobrać, w miarę możliwości, ze środkowego strumienia, czyli dopiero po wypłynięciu pierwszych kropli podstawić pojemniczek. Pierwsza porcja moczu przepłukuje cewkę moczową, dlatego środkowa porcja jest najbardziej wiarygodna do badania. Można także wstawić pojemnik do nocnika (nocnik także trzeba dokładnie umyć!), może uda się dziecku do niego „wcelować”.

Próbkę moczu zanosimy do badania do laboratorium jak najszybciej. Obecność w moczu białka, krwinek, ciał azotowych lub nadmiernej ilości leukocytów świadczy o infekcji dróg moczowych. Jeśli zaistnieje konieczność włączenia antybiotyku do leczenia, warto wykonać jeszcze jedno badanie moczu, tym razem na posiew. Trzeba pamiętać, że do tego badania używamy jałowych pojemników lub woreczków do pobierania próbki moczu! Badanie to ma na celu określenie ilości i rodzaju bakterii, umożliwia zatem podanie takiego antybiotyku, na który dany szczep bakterii będzie wrażliwy. W ten sposób zwiększamy skuteczność i bezpieczeństwo leczenia.

Naturalne metody leczenia infekcji pęcherza

Przy infekcji pęcherza warto wdrożyć postępowanie, które zapobiegnie dalszemu rozwojowi zakażenia lub nawet je zahamuje, przyspieszy wyleczenie oraz pomoże w złagodzeniu objawów.

Nawadnianie i ciepła kąpiel

Przede wszystkim należy podawać dużo płynów do picia, które pozwolą na rozcieńczenie moczu, zwiększą ilość oddawanego moczu, co spowoduje wypłukanie bakterii z dróg moczowych i zmniejszy podrażnienie. Podajmy głównie letnią wodę, ziołową herbatkę oraz wodę z sokiem z żurawiny, która jest zawsze wskazana w infekcjach bakteryjnych pęcherza, ponieważ zmniejsza możliwość przyczepienia się bakterii do jego ścianek. Żurawinę można także podawać w postaci kisielu, najlepiej domowej roboty. Zdecydowanie należy unikać napojów gazowanych oraz zawierających kofeinę, ponieważ podrażniają pęcherz.
Ulgę w objawach może także przynieść ciepła kąpiel z dodatkiem naparu z rumianku, kory dębu lub nagietka. Zioła te działają przeciwzapalnie, łagodząco, rozkurczowo, moczopędnie oraz zmniejszają ból. Warto zadbać o to, by dziecko często chodziło do toalety i dużo siusiało, ponieważ zalegający mocz sprzyja namnażaniu się bakterii i może nasilać objawy infekcji.

Naturalne leki homeopatyczne

Dobrym sposobem na zapalenie dróg moczowych jest zastosowanie leków homeopatycznych. Są to naturalne i bezpieczne środki, które można podawać nawet niemowlętom i małym dzieciom. Odpowiednio dobrany lek przyniesie ulgę w objawach, ponadto zapobiegnie rozwojowi infekcji, a nawet jest w stanie ją zatrzymać.

Pierwszym lekiem, po który powinniśmy sięgnąć, jest Cantharis vesicatoria. Jest wskazany w typowych symptomach infekcji pęcherza, takich jak ból w czasie oddawania moczu, pieczenie, uczucie palenia, częste oddawanie moczu, który ma zazwyczaj zmieniony kolor – jest ciemnożółty, czerwonawy lub brunatny. Jeśli zaś dziecko skarży się, że je boli, piecze i kłuje, a dodatkowo zaobserwujemy, że okolice ujścia cewki moczowej są zaczerwienione i opuchnięte, wówczas wskazany będzie lek Apis mellifica.

Z kolei przy silnym parciu na pęcherz, gdy dziecko jednak oddaje bardzo niewiele moczu (czasem tylko kilka kropli), a dodatkowo narzeka na pieczenie i ból przy siusianiu, pomoże Mercurius solubilis. Mercurius corrosivus natomiast można włączyć do terapii, gdy zaobserwujemy, że mocz jest ciemny, a nawet podbarwiony krwią.

Gdy zapaleniu pęcherza towarzyszy wysoka gorączka, ogólne złe samopoczucie i nadwrażliwość na dotyk okolic ujścia dróg moczowych, ulgę przyniesie Belladonna. Często stosowanym specyfikiem jest również Arsenicum album, który jest pomocny, gdy malec jest osłabiony, blady, gorączkuje, skarży się na piekące bóle, natomiast pomaga mu ciepła kąpiel, ciepła nasiadówka lub ciepły termofor położony na podbrzusze.

Jeśli zapalenie pęcherza moczowego jest efektem silnego wyziębienia, np. po kąpieli w zimnym morzu lub przemarznięciu po zabawie na śniegu, skuteczny będzie Aconitum napellus, gdy zaś pojawia się wskutek zabiegów dotyczących dróg moczowych, np. cewnikowania, warto sięgnąć po lek Staphysagria.

Jeśli infekcja pęcherza wymaga podania antybiotyku, należy pamiętać, aby podawać go do samego końca, nawet jeśli objawy ustąpiły przed zakończeniem zaleconej kuracji. Nie ma jednak żadnych przeciwwskazań, aby do takiego leczenia włączyć wszystkie wyżej wymienione, naturalne sposoby walki z infekcją.

Aby zapobiec infekcjom dróg moczowych, przede wszystkim ważne jest dbanie o higienę okolic intymnych oraz uczenie dzieci prawidłowych nawyków:

• po każdym oddaniu stolca należy malucha dokładnie umyć, najlepiej ciepłą wodą z delikatnym mydłem. Korzystanie z nawilżanych chusteczek nie zawsze jest korzystne – są nasączone detergentami, które mogą podrażnić skórę i śluzówki okolic krocza. Można ich użyć w sytuacjach, gdy nie mamy dojścia do bieżącej wody (wyjazd, spacer), ale na co dzień lepiej z nich zrezygnować;
• uczyć dziecko właściwej higieny okolic intymnych (bez silnego pocierania i szorowania) i nawyku codziennej zmiany bielizny;
• maluchom często zmieniać pieluszki, które szybko stają się siedliskiem bakterii i grzybów;
• używać pieluszek wykonanych z materiałów dobrze przepuszczających powietrze;
• dbać o czystość wanny i toalety, z których korzysta dziecko;
• używać delikatnych, naturalnych kosmetyków do mycia;
• w miarę możliwości unikać kąpielisk i basenów lub wybierać te sprawdzone;
• uczyć dziecko odpowiedniego korzystania z toalet publicznych – nie siadania na desce lub stosowania jednorazowych nakładek higienicznych, dostępnych w aptekach.

Ponadto należy dbać o ogólną odporność dzieci, aby zmniejszyć podatność na „złapanie” infekcji. Istotną kwestią jest również unikanie zaparć, które sprzyjają zapaleniom pęcherza, ponieważ przyczyniają się do intensywnego namnażania się bakterii jelita grubego. Wiąże się to nie tylko z właściwą dietą, ale także z odpowiednim nawadnianiem dziecka.

Jeśli mimo wszystko problem infekcji pęcherza powraca zbyt często, koniecznie trzeba wykonać badania diagnostyczne wykluczające istnienie wad w układzie moczowym. Jeśli zostanie wykryta jakaś wada, lekarz zaleci leczenie indywidualne.

Konsultacja dr Alina Małmyszko-Czapkowicz

The post Zapalenie pęcherza moczowego u dzieci appeared first on Dzieci są ważne - ekologia i dziecko.