OZSS-y, czyli Opiniodawcze Zespoły Specjalistów Sądowych dobrej prasy nie mają. Można powiedzieć, że złą sławę odziedziczyły po Rodzinnych Ośrodkach Diagnostyczno-Konsultacyjnych (RODK – wpisy na ten temat można znaleźć tu). W internecie można przeczytać masę krytycznych opinii na temat działania OZSS. Przyznam, że oceniam OZSS odmiennie. Czytam opinie RODK i teraz OZSS od lat i – chociaż nie zawsze się zgadzam w 100% – uważam potrafią dość trafnie postawić diagnozę relacji rodzinnych i samych członków rodziny.
OZSS a Klient
Chyba wszyscy moi Klienci mają dużo obaw przed wizytą w OZSS. Nie ma się co dziwić, od tej opinii dużo zależy. Zawsze przed terminem badania OZSS spotykam się z Klientem i wyjaśniam na czym polega badanie, jak może wyglądać. Z moich obserwacji takie spotkanie pomaga Klientom podejść do badania z mniejszym lękiem i większym zrozumieniem celu i możliwości jakie daje badanie. Po samym badaniu w OZSS wszyscy oczekują wyników z ogromnym niepokojem. Zdarzyło mi się nawet, że jeden z Klientów domagał się ode mnie zaskarżenia przebiegu badania mimo, iż nawet nie znał wyników. W efekcie końcowym okazało się, że opinia była dla Klienta pozytywna, ale emocje robią swoje.
Dzieci w OZSS
Dzieci są badane w OZSS od wczesnego wieku dziecięcego, nawet dzieci kilkumiesięczne. Rodzice zawsze się denerwują. Bo dziecko będzie przeżywać, bo zobaczy ojca/mamę po bardzo długim czasie, bo powie coś nie tak, bo zostanie nauczony co mówić itd., itp. Nie mogę tu prezentować moich teorii na ten temat, bo ta jest zarezerwowana dla moich Klientów. Napiszę tylko, że dzieci zwykle sobie świetnie radzą w OZSS. Żyją tu i teraz i reagują na bieżąco na rozgrywające się wokół wydarzenia. Przykład? Dziecko, które miało po wielu latach zobaczyć tatę nie rozpoznało go i powiedziało, że myślało, że ten pan jest urzędnikiem. Wymowne?
Babiniec
Tak, większość specjalistów OZSS jest płci żeńskiej. Nie zwracałam na to uwagi (może dlatego, że też jestem kobietą), aż do dzisiaj. Mój Klient, który otrzymał niezwykle pozytywną opinię OZSS przyznał, że bardzo się bał, że w sprawie biorą udział same kobiety: sędzia, adwokaci (przepraszam, ale słowo adwokatka jeszcze mi nie przechodzi przez klawiaturę), no i panie z OZSS. I on sam – rodzynek płci męskiej. Opinia była dla niego miłym zaskoczeniem. Okazało się, że płeć nie ma wpływu na treść opinii.
Testy dla obcokrajowców
Zwykle strony i dzieci wypełniają w czasie badania testy. W przypadku, kiedy jeden z rodziców jest obcokrajowcem testy nie są elementem badań. Po prostu nie ma skalibrowanych testów dla obcokrajowców. Nie wystarczy przetłumaczyć test z jęz. polskiego na obcy. Oprócz bariery językowej jest też bariera kulturowa. Tej ostatniej nie można pokonać zwykłym tłumaczeniem. Dla równowagi zatem specjaliści zwykle w ogóle rezygnują z tej formy badań. Nie zauważyłam, żeby wyniki badań na tym ucierpiały.
Zarzuty do opinii
Strona ma prawo złożyć zarzuty do opinii. Zawsze sobie jednak warto zadać pytanie, czy warto? Szansa na zmianę opinii nie jest duża. Przecież dopiero co została wydana. Zresztą dyskusja ze specjalistami, czy biegłymi zawsze jest trudna. To oni są fachowcami. Czasem kto pyta, ten się dopyta i niekorzystne dla Klienta opinie są w krakow@ukraincy.org pogłębiane i doprecyzowane. Nie mówię też, że należy rezygnować z zarzutów. Jak zwykle należy dopasować decyzję do swojej sprawy, ale warto pamiętać też o tej drugiej stronie medalu. Że może się zdarzyć, że specjaliści nie podzielą naszych zapatrywań. I wreszcie do sądu należy decyzja, czy zwróci się do specjalistów o opinię uzupełniającą. Jeżeli uzna, że zarzuty nie mają znaczenia dla postępowania, czy też zajdzie inna przesłanka do pominięcia dowodu to takiej opinii uzupełniającej po prostu nie będzie.
Moc wiążąca opinii
Opinia OZSS jest jednym z dowodów w sprawie. Sąd nie jest związany wnioskami opinii. Ma prawo wywieść inne wnioski. Dlatego mimo opinii OZSS można, a czasem należy konsekwentnie popierać swoje żądania. Warto jednak przeczytać opinię krytycznie i wyciągnąć z treści wnioski, które mogą pomóc rodzinie nie tylko doraźnie w postępowaniu, ale też w dalszym życiu. Rzadko mamy taki wgląd w psychikę swojego dziecka. Dziecko często nie powie rodzicom, co mu w duszy gra. Albo jest za małe, albo chroni rodziców przed przykrą prawdą, gdyż jest między młotem a kowadłem. Warto przeczytać opinię i zastanowić się, czy nie ma tam ziarna prawdy. Specjaliści OZSS nie są oczywiście nieomylni. Widzą rodzinę przez kilka godzin i potem wydają opinię. Nie należy jednak z tego powodu z marszu odrzucać obserwacji specjalistów. Spojrzenie na rodzinę z zewnątrz jest cenne. Skoro już musimy poddać się badaniom OZSS to warto z tego skorzystać.
Artykuł OZSS – KILKA UWAG pochodzi z serwisu Blog o rozwodzie i separacji.